Krioterapia - jest zabiegiem bodźcowym, stymulującym, polegającym na stosowaniu powierzchniowo niskich temperatur dla wywołania i wykorzystania fizjologicznych reakcji na zimno, celem wspomagania leczenia podstawowego i ułatwienia leczenia ruchem. Krioterapia to zastosowanie temperatury poniżej -100° C na zewnętrzną powierzchnię ciała w czasie 1-3 minut.
Do podstawowych efektów terapeutycznych krioterapii należy: uśmierzenie bólu, obniżenie aktywności procesu zapalnego, obniżenie napięcia mięśni, zmniejszenie obrzęków, skrócenie czasu leczenia kontuzji, poprawa stanu klinicznego i funkcjonalnego polegająca na zwiększeniu zakresu ruchomości chłodzonych stawów i wzroście siły mięśniowej, złagodzenie stanów pooparzeniowych.
Zabiegi z wykorzystaniem niskich temperatur dzieli się na ogólne i miejscowe:
1. Zabiegi miejscowe - do tego celu używa się specjalnie skonstruowanych urządzeń, jako czynnika schładzającego używany jest ciekły azot. Strumień mieszaniny azotu i powietrza o temperaturze - 100°C, kierowany jest na leczony odcinek narządu ruchu za pomocą krioaplikatora. Czas zabiegu uwarunkowany jest indywidualna reakcja pacjenta i trwa od 1-3 minut.
Wskazania:
- ostre i przewlekłe choroby stawów i chrząstek stawowych jak np. reumatoidalne zapalenie stawów
- przewlekłe choroby stawów, jak np. choroba zwyrodnieniowa stawów
- zespoły bólowe kręgosłupa
- zapalenie ścięgien
- następstwa urazów, np. stłuczenia, skręcenia, zwichnięcia, naciągnięcia mięśni
- niedowłady spastyczne, ostre zapalenie nerwów
2. Zabiegi ogólne - to zabiegi wykonywane w kriokomorze, która składa się z dwóch części: przedsionka o temperaturze - 50°C oraz części właściwej o temperaturze – 100 do - 160°C.
Jednorazowo może w niej przebywać 5 osób, które przez cały czas zabiegu muszą się poruszać. Ze względu na ochronę układu oddechowego pacjent jest zaopatrzony w podwójną maskę chirurgiczną na usta i nos. Jest też pouczony o sposobie oddychania – wdech dwa razy krótszy niż wydech.
Pacjenci, których całe ciało poddane jest leczeniu są ubrani w skarpety, rękawiczki, drewniaki na nogi, mężczyźni w spodenki kobiety w kostiumy kąpielowe. Ponadto w kriokomorze konieczne są osłony na małżowiny uszne. Czas zabiegu 2–3 minuty jeden raz na dobę. Seria zabiegów na całe ciało zależy od rodzaju choroby i trwa średnio od 2 do 6 tygodni.
Wskazania:
- wielostawowe zapalne choroby układu ruchu; reumatoidalne zapalenie stawów
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, gorączka reumatyczna
- łuszczycowe zapalenie stawów
- pierwotne i wtórne zmiany zwyrodnieniowo zniekształcające stawów np. choroba zwyrodnieniowa stawów obwodowych i kręgosłupa
- zmiany zapalne stawów o podłożu metabolicznym – skaza moczanowa
- dyskopatie
- zapalenie okołostawowe ścięgien, torebki stawowej, mięśni
- urazy stawów i tkanek miękkich, rozległe otarcia naskórka i oparzenia także
dla zahamowania krwawień miąższowych - niedowłady spastyczne
- pierwotna i wtórna osteoporoza - zespoły algo - dystroficzne
- odnowa biologiczna zmęczonych mięśni, także w sporcie